Un oferta ta un invitashon di un dunadó di enkargo na por lo ménos dos empresa pa entregá un oferta pa ehekushon di un òf mas tarea. Aki por ta trata di entrega di merkansia òf presta servisio. E destaho por ta públiko, pero empresanan por wòrdu aserká den sekreto pa entregá un oferta.

Bid-rigging ta nifiká ku dos òf mas empresa ku ta partisipá na un destaho, ta pone nan oferta riba mésun liña. Esaki tin komo konsekuensia ku tin ménos kompetensia den e destaho. Dor di esei, e dunadó di enkargo finalmente ta paga un preis mas haltu i/òf ta wòrdu ofresé un kalidat inferior.

Hopi destaho i trayekto di kompra ta tuma lugá serka gobièrnu. Si bid-rigging tuma lugá na un destaho di gobièrnu, tur habitante di Kòrsou ta wòrdu perhudiká, pasobra finalmente nan ta paga e kuenta via di impuesto. E formanan mas komun di bid-rigging ta: supreshon di oferta, ofresé di mas i sistema di rotashon/distribushon di merkado.

  1. Supreshon di oferta: empresanan ku normalmente lo a inskribí riba un oferta, ta palabrá ku nan lo no hasi oferta òf ku nan ta hala nan oferta atras, di manera ku un otro su éksito lo ta garantisá. Un ehèmpel: Dos kompania grandi di bùs turístiko ta palabrá ku otro ku esun ta inskribí su so den e parti oksidental di Kòrsou i e otro su so den e parti oriental di Kòrsou. Esaki ta bid-rigging i ta den violashon ku e prohibishon pa forma kartel.
  2. Ofresé di mas: Deliberadamente, empresanan ta ofresé un preis mas haltu ku e empresa ku tin mag di gana e enkargo. Un otro manera ta pa hasi e kondishonnan di e oferta asina inatraktivo pa e dunadó di enkargo ku esaki lo no gana sigur. Un ehèmpel: Un fabrikante di artíkulo di ofisina ta risibí un App di un kompetidor ku tambe ta partisipá na un destaho di gobièrnu: “Nos ta ofresé preis X, boso ke ofresé mas tantu ku esaki? E ora ei otro biaha boso ta na turno”. Esaki ta bid-rigging i ta un infrakshon di e prohibishon di kartel.
  3. Sistemanan di rotashon òf divishon di merkado: empresanan ta palabrá ken ta na turno pa gana e oferta e biaha aki. Por ta tambe ku esnan ku a registrá a repartí e merkado bou di otro, por ehèmpel basá riba repartishon di teritorionan. Un ehèmpel: Un empresa di warda kos ta bèl dos empresa di konstrukshon pa un oferta pa konstruí un depósito. E direktornan di e dos empresanan di konstrukshon ta palabrá tras di lomba di kliente ta ken ta bai ehekutá e oferta. Esaki ta bid-rigging i ta un infrakshon di e prohibishon di kartel.

Ki ora mi por sera un kombenio kombiná?
Un kombenio kombiná ta un kombenio verbal òf por eskrito entre dos òf mas empresa ku ta independiente di otro, den kua nan ta (i) akordá pa konhuntamenteentregá un oferta pa un sierto destaho i (ii) regla pa konhuntamente ehekutá e tarea di e kontrakt.

Si un empresa no por partisipá su so na un destaho, ora ku por ehèmpel e no tin sufisiente kapasidat òf e ta falta sierto eksperensha, ta permití pa e entregá su oferta huntu ku otro empresa.

Si un empresa por tambe partisipá su so na un destaho, en prinsipio esaki ta den violashon di e prohibishon pa forma kartel pa partisipá den koperashon ku un otro empresa. Esaki por ta otro si e bentahanan di e koperashon ta den balansa ku e desbentaha di e limitashon di kompetensia. Den e situashon aki, hopi biaha ta rekomendabelpa konsultá un spesialista òf tuma kontakto ku FTAC.