General

A pone dos prohibishon i un obligashon den e Ordenansa Nashonal enkuanto Kompetensia, esta e prohibishon riba kartel, e prohibishon riba abuso di un posishon dominante i e obligashon pa notifiká sierto konsentrashonnan. E previshonnan aki a drenta na vigor dia 1 di sèptèmber 2017.

FTAC a wòrdu apuntá dor di e Ordenansa Nashonal komo e organisashon independiente ku ta kontrolá kumplimentu ku e previshonnan aki. FTAC ta outorisá pa kondusí investigashonnan i p’esei e tin vários podernan investigativo. Por ehèmpel, e por pidi pa tur dokumentonan relevante di negoshi di un empresa òf asosiashon di empresanan i e por hasi un investigashon na e ofisinanan di un empresa, sea ku òf sin aviso previo. FTAC por entrevistá personanan relevante.

Ademas, FTAC por proveé konseho pidí òf no-pidí na ministernan tokante e impakto di legislashon proponé, òf aplikabel na kompetensia.

FTAC ta kontrolá si ta kumpli ku e prohibishon riba kartel, e prohibishon riba abuso di un posishon dominante i e obligashon pa mèldu konsentrashonnan, manera ta stipulá den e Ordenansa Nashonal enkuanto Kompetensia. Kartelnan i abuso di un posishon dominante ta restringí kompetensia liber i no-desformá i ta kondusí na preisnan innesesariamente mas haltu, kalidat redusí di produkto i servisionan i ménos inovashon.

Kompetensia liber i no-desformá entre empresanan pa gana e fabor di konsumidónan ta kondusí na preisnan mas abou, mihó kalidat, mas inovashon i mas libertat pa skohe. Komo konsekuensia, bienestar di konsumidó ta oumentá i e ta fortifiká e ekonomia di un pais. Ademas, mas kompetensia ta kondusí na mas empleo, pasobra produkshon i aktividatnan ekonómiko lo oumentá.

FTAC ta kontrolá tur sektor i tur empresa nashonal i ekstranheru ku ta aktivo na Kòrsou. FTAC por lansa investigashonnan basá riba señalnan di un posibel violashon for di sosiedat òf riba su mes inisiativa. FTAC por establesé sektornan prioritario, pero tambe e por hasi investigashonnan pafó di e sektornan aki, si tin señalnan ku ta duna motibu p’esei. Ora ku ta establesé prioridatnan, FTAC lo tuma na kuenta e impakto riba konsumidónan i e problemanan konosí relashoná ku kompetensia. Finalmente, FTAC ta determiná outónomamente i independientemente kua sektornan e lo investigá.

Nos ta habrí riba djarason for di 9:00 te 17.00 or. E adrès di Fair Trade Authority Curaçao ta Pietermaai 6 na Punda. Wak aki pa e detayenan di nos kontakto.

Ta posibel pa bishitá FTAC riba un sita pa entregá tepnan, someté kehonan òf haña mas informashon tokante e reglanan di e Ordenansa Nashonal enkuanto Kompetensia. Por fabor manda un email na info@ftac.cw pa traha un sita òf yama +5999 461 0067 durante oranan di ofisina.

Si bo ta sospechá ku un empresa ta no ta kumpli ku e reglanan di kompetensia, bo por mèldu esaki serka nos. Bo por someté bo tep pa medio di e formulario aki òf pa medio di detayenan di kontakto aki.

E staf di FTAC ta komprondé kompletamente ku ta u paso grandi pa kompartí informashon inkriminatorio tokante bo dunadó di trabou, klientenan òf suministradornan ku nos, prinsipalmente ora bo pensa ku bo por enfrentá un riesgo personal komo konsekuensia di bo notifikashon. P’esei, si bo ekspresá e deseo pa keda anónimo, FTAC lo hasi su máksimo esfuerso pa protehá e anonimidat aki.

Solamente si FTAC ta wòrdu menshoná komo e fuente, ta permití pa reprodusí i/òf distribuí e informashon riba e wèpsait aki kompletamente òf parsialmente, di kualke manera. Naturalmente, bo por referí na e wèpsait di FTAC.

FTAC ta mantené e copyright di e wèpsait aki.

E legislador a duna FTAC òrdu pa kontrolá kumplimentu ku e reglanan stipulá den e Ordenansa Nashonal enkuanto Kompetensia. E reglanan ta konserní e prohibishon riba kartelnan, e prohibishon riba abuso di un posishon dominante i e obligashon pa mèldu sierto fushon i takeover serka FTAC. E reglanan aki ta faborabel pa konsumidónan, pero generalmente no tin ningun regla ku ta diseñá komo “derechinan di konsumidó”. Si e legislador introdusí reglanan den e área di protekshon di konsumidó, por asigná e implementashon na FTAC. Sinembargo, na e momentunan aki, e reglanan aki no ta eksistí (ainda).

Konseptonan básiko

Un kartel ta un akuerdo antikompetitivo òf práktika konhunto entre dos òf mas empresa òf un desishon antikompetitivo òf asosiashon di empresanan.
Klik aki pa mas informashon tokante e prohibishon riba kartel.

FTAC ta kontrolá kompetensia hustu entre empresanan. Un empresa ta kualke unidat ku ta ehersé aktividat ekonómiko, no opstante e forma legal i kon e ta wòrdu finansiá. Esaki ke men ku e forma legal di e empresa no ta determinante. Fundashonnan, kompanianan di gobièrnu i personanan natural ku ta ehersé aktividatnan ekonómiko tambe por wòrdu konsiderá komo un empresa.

Kualke aktividat ku ta konsistí di ofrese merkansia i servisio riba merkado, sin importá si e ta enbolbí kompensashon finansiero òf ta wòrdu konsiderá un aktividat ekonómiko. E reglanan stipulá den e Ordenansa Nashonal enkuanto Kompetensia ta aplikabel pa tur empresa i asosiashon di empresanan nashonal i ekstranheru ku ta ehersé aktividatnan ekonómiko den merkado di Kòrsou.
Lesa mas tokante na ken e reglanan di kompetensia ta aplikabel den nos foyeto general riba e Ordenansa Nashonal enkuanto Kompetensia.

Un konsentrashon por ta formá di kualke atkisishon òf kambio di kòntròl den empresanan. Tin tres tipo di konsentrashon: fushon, takeover i joint venture.

  • Un fushon ta konserní dos òf mas empresa independiente ku ta kombiná bira un empresa nobo.
  • Den kaso di un takeover, un kompania ta atkerí kòntròl riba e otro kompania, por ehèmpel dor di kumpra un bloke di akshon. Atkisishon di kòntròl ke men ku e partido partikular ei ta optené influensia desisivo riba e aktividatnan di empresa ku ta wòrdu atkerí.
  • Un joint venture ta un negoshi konhunto di dos òf mas empresa. Klik aki pa mas informashon tokante konsentrashonnan i ki ora mester notifiká FTAC di nan.

Un empresa ku un posishon dominante tin un posishon asina fuerte riba merkado ku kompetensia ta debilitá.

Un empresa tin un posishon dominante di tur manera, si e tin un parti di merkado di 60% òf mas. Un empresa tambe por tin un posishon dominante, si e kuota di merkado ta mas chikitu, dependiendo di e forsa di kompetensia, entre otro, i di e posibilidatnan di empresanan pa drenta e merkado.

Teniendo un posishon dominante no ta prohibí, pero un empresa ku un posishon dominante no ta permití pa hasi abuso di dje. Klik aki pa mas informashon tokante abuso di un posishon dominante.

Un merkado relevante ta konsistí di un merkado di produkto i un merkado geográfiko. Definishon di merkado ta esensial pa kalkulá kuota di merkado, por ehèmpel pa determiná si bo empresa tin un posishon dominante òf pa determiná si mester notifiká FTAC di bo fushon òf takeover. Bo por lesa mas tokante reglanan pa empresanan ku un posishon dominante den nos foyeto tokante abuso di un posishon dominante. Bo por lesa mas tokante e obligashon pa notifiká FTAC di sierto konsentrashonnan den e foyeto tokante e obligashon pa mèldu fushonnan i takeover.

E merkado relevante di produkto ta konsistí di merkansia i/òf servisionan ku e usuario ta konsiderá interkambiabel òf sustituibel pa motibu di karakterístikanan di produkto, preis i uso intenshoná. E reakshonnan di klientenan riba kambionan di preis i/òf servisionan en partikular ta determinante den e definishon di e merkado relevante di produkto. Diferente produkto ku ta kumpli ku e mesun demanda di kliente por ta parti di e mesun merkado di produkto.

E merkado geográfiko relevante ta konsistí di e área den kua e empresa ta ofresé produkto i servisionan i den kua e kondishonnan di kompetensia (manera preis, kalidat, regulashonnan) ta kasi similar. E merkado relevante geográfiko por ta un parti di Kòrsou, henter Kòrsou òf un área mas grandi (por ehèmpel e region karibense, Amérika Latino òf henter mundu). E komportashon di kompra di klientenan tambe ta relevante den kaso aki.

Ora ta definí e merkado relevante, e Ordenansa Nashonal ta sigui e [Anunsio di e Komishon Europeo enkuanto e stipulashon di e merkado relevante pa e derecho di kompetensia komun (PbEG 97/C 372/03)]. [Bekendmaking van de Europese Commissie inzake de bapaling van de relevante markt voor het gemeenschappelijke mededingingsrecht PbEG 97/C 372/03)]Aplikando e konsepto di “merkado relevante” FTAC lo tene na kuenta e sirkunstansianan legal i ekonómiko na Kòrsou.